روز سهشنبه بیست و یکم آذر 1402 در همایش «فرهنگ، رسانه و تحولات نسلی در ایران»، که به مناسبت هفته پژوهش در پژوهشگاه علوم انسانی وزارت علوم برگزار میشد شرکت کردم. در پنل اول این همایش سخنرانی خود را با موضوع «مروری انتقادی به سیاستهای فرهنگی و رسانهای حوزه کودک و نوجوان» ارائه کردم. بخشهایی از صحبتهایه صورت ناقص در رسانهها انتشار یافت که در اینجا میتوانید بخوانید.
امیدوارم در فرصتی به صورت کامل منتشر شود. بخشهایی از سخنانم را نیز به شرح ذیل میتوانید مطالعه نمایید:
·
اگر مبتنی بر اهمیت سیاستگذاری دنیای امروز را بررسی کنیم، به مفهومی که آلن تورن وضع کرده است میرسیم و آن «جامعه برنامهریزی شده» است. جوامع امروزی بسیار پیچیدهتر از جوامع قبل هستند و پیچیدهتر هم میشوند. البته پیچیدگی از ویژگیهای اصلی و اساسی جوامع انسانی است. انسان خود پیچیده است و آنچه خلق میکند نیز پیچیده است. مفهوم پیچیدگی همتای مفهوم دیگری به نام آشوبناکی است. یعنی با پیچیدهتر شدن جوامع، با نوعی آشوبناکی روبهرو هستیم.
· مهمترین تغییرات اجتماعی که باعث پیچیدهتر شدن جوامع امروزی شد. عبارتست از:
1. افزایش جمعیت و گسترش شهرشینی
2. انقلاب صنعتی و دگرگونی در مناسبات اقتصادی
3. تحولات سیاسی – اجتماعی و رشد دموکراسی
4. تحولات دیجیتالی و گسترش فضای مجازی
· این زمینهها باعث افزایش عدمقطعیتها در جوامع انسانی شدهاند. بر خلاف جهان طبیعی به خاطر نعمت آگاهی که در اختیار انسان است، با عدمقطعیتهای بیشتری روبهرو هستیم. لذا در جامعه پیچیده، برنامهریزی ضرورت مییابد. یکی از کارکردهای سیاست تنظیم روابط دولت با مردم است که در دنیای جدید، پیچیدهتر شده است.
· در کل کودک و نوجوان ایرانی با چهار سیاست در حال حاضر روبهروست:
1. اسناد جهانی و بینالمللی
2. اسناد بالادستی ملی
3. قانون اساسی جمهوری اسلامی
4. اسناد دولتی
به صورت عمومی به اسناد سیاستگذاری فرهنگی یا رسانهای و به صوزت اختصاصی به اسناد حوزه کودکی و نوجوانی میتوان انتقادات ذیل را وارد دانست: ابهام در تعاریف، بیارتباطی با محیط اجتماعی، بیزمانمندی، تقدم مسائل پسینی به جای پیشینی، فقدان متغیرهای استراتژیک، تکیه بر یاد و خاطره سیاستگذاران از کودکی و یا سایر مسائل، تقسیم کار ناکارآمد برای اجرا و بیرسانه بودن سیاستها.